کاهش ۱۸۴ میلیون دلاری ارزش صادرات استان با وجود افزایش ۵۲ درصدی تناژ

ارزش صادرات واقعی شد

رئیس کانون کارآفرینان استان و  اتحادیه صادرکنندگان استان: نرخ‌های تعیین‌شده در اظهارنامه‌های صادراتی سال های گذشته واقعی نبود

بنا بر اعلام ناظر گمرکات استان، میزان صادرات استان در چهارماه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته، در حالی ۵۲ درصد افزایش یافته است که در مقایسه ارزش دلاری طی همین مدت، ۱۸۴ میلیون دلار کاهش را نشان می دهد؛ اتفاق عجیبی که رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان آن را نتیجه واقعی شدن نرخ‌های اظهارنامه‌ای گمرکی استان بیان می‌کند. به گزارش خراسان رضوی، توافق نانوشته صادرکنندگان و دولت طی دو دهه اخیر (که در دولت دهم تشدید شد) این بود که «ما می‌گوییم N میلیارد دلار صادرات داشته‌ایم شما هم بگویید درست است، سودش برای شما جوایز صادراتی است و برای ما آمار صادرات و تراز مثبت دهان‌پرکن». این رویه سال ها ادامه داشت تا این که با لغو اعطای جوایز صادراتی در دولت یازدهم، تشدید نوسانات ارزی و همچنین اجرایی شدن سیاست بازگشت ارز حاصل از صادرات در دولت دوازدهم، صادرکنندگان به جای سود بردن از این طرح متضرر شدند و درخواست لغو توافق قبلی ارائه شد، با این نکته که صادرکنندگان می‌گویند ما آن‌قدر صادرات نداشته ایم که بخواهیم ارز حاصل از آن را به کشور برگردانیم. با توافق جدید برای اصلاح روند سابق و ثبت میزان دقیق ارزش دلاری صادرات، حالا آمارها حکایت جدیدی دارد که البته به گفته مسئولان این همان آمار واقعی صادرات است.
۴ ماه امسال، ۵۳۷ میلیون دلار
ناظر گمرکات استان در گفت وگو با ما، با اشاره به آمار صادرات ۴ ماه ابتدایی امسال می گوید: در این مدت معادل یک‌میلیون و ۲۷۰هزار تن کالا به ارزش ۵۳۷ میلیون دلار از گمرک‌های استان صادر شده است. وی
می افزاید: میزان صادرات استان در مدت مشابه سال گذشته از نظر وزنی حدود ۸۴۹ هزار تن و از نظر ارزشی حدود ۷۲۱ میلیون دلار بوده است؛ لذا اگرچه ازنظر ارزشی شاهد کاهش ۱۸۴ میلیون دلاری صادرات استان هستیم اما از نظر وزنی رشد حدود ۵۰ درصدی را در بخش صادرات استان شاهدیم که بیانگر افزایش صادرات استان است.
آثار سیاست بازگشت ارز حاصل از صادرات
ناظر گمرکات استان در توضیح دلیل کاهش ارزش دلاری صادرات استان در چهارماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته
می گوید : با توجه به شرایط اقتصادی و نوسانات ارزی به وجود آمده در سال گذشته، سیاست بازگشت ارز حاصل از صادرات اجرایی شد. با اجرای این سیاست صادرکنندگان اعلام کردند که در ارزش‌گذاری‌های انجام‌شده برای کالاهای صادراتی توسط گمرک تجدیدنظر شود. تا پیش از نوسانات ارزی و سیاست بازگشت ارز حاصل از صادرات، ارزش کالاها بر اساس دلار ۴۲۰۰ تومانی محاسبه می‌شد. در واقع اگر ارزش کالایی  پنج هزار تومان بود و ارزش صادراتی آن با دلار ۴۲۰۰ تومانی ثبت می‌شد، صادرکننده گلایه نمی‌کرد؛ ضمن آن که لزومی به بازگشت ارز وجود نداشت. وی ادامه می دهد: اما بعد از افزایش نرخ دلار به بیش از هشت هزار تومان و لزوم بازگشت ارز حاصل از صادرات، کالایی که درگذشته بر اساس دلار ۴۲۰۰ تومانی قیمت‌گذاری می‌شد، باید بر اساس دلار هشت هزارتومانی قیمت‌گذاری می‌شد که در این شرایط صادرکنندگان مدعی‌اند مانند همان موضوعی که در حوزه زعفران و سیمان به وجود آمده، ارزش کالاها کمتر از آن چه توسط کارگروه تعیین نرخ کالای صادراتی گمرک تعیین‌شده، صادر می‌شود. ناظر گمرکات استان می افزاید: به همین دلیل با توجه به این که صادرکنندگان مدارکی در این خصوص ارائه می‌کردند، در ارزش‌گذاری کالاهای صادراتی توسط کارگروه تخصصی گمرک تجدیدنظر شد و شاهد کاهش ارزش دلاری صادرات استان بودیم. بنابراین طبق آمار، میزان صادرات استان در چهارماه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته و افزایش تناژی صادرات استان کاملاً گویای این مسئله است.
برخی قیمت ها واقعی نبود
رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان نیز درباره کاهش ارزش ارزی صادرات استان در چهارماهه امسال می گوید: سال گذشته و سال‌های قبل از آن قیمت برخی محصولات در اظهارنامه‌های گمرکی باقیمت واقعی برابر نبود. به‌طور مثال در اظهارنامه‌های گمرکی قیمت هر کیلو زعفران ۱۹۰۰ دلار ثبت می‌شد، درحالی‌که قیمت واقعی آن حدود ۹۰۰ دلار بود. این ارزش‌گذاری‌ها مربوط به سیاست‌های صادراتی دولت دهم بوده است. «محمدحسین روشنک» بابیان این که امسال قیمت کالاها در اظهارنامه‌ها به سمت واقعی شدن رفته است، ادامه می دهد: سال گذشته گمرک زیر بار تغییر قیمت‌ها در اظهارنامه‌ها نمی‌رفت اما امسال با توجه به مسائل پیش‌آمده و سیاست‌های بازگشت ارز حاصل از صادرات سرانجام قبول کرد که  در نرخ‌های تعیین‌شده تجدید نظر کند. البته درگذشته این نرخ‌گذاری‌ها در سازمان توسعه تجارت ایران انجام می‌شد و در چند سال اخیر به گمرک واگذار شد.
کاهش ۱۰ تا ۱۰۰ درصدی نرخ اظهارنامه ها
وی ادامه می دهد: امسال با هماهنگی‌های انجام‌شده قیمت هر کیلو زعفران در اظهارنامه‌های گمرکی هزار دلار تعیین‌شده است. این تنها محدود به زعفران نبوده و تقریباً در مورد قیمت ۵۰ درصد کالاهای صادراتی تجدیدنظر شد؛ یعنی در ۵۰ درصد کالاهای صادراتی شاهد کاهش ۱۰ تا ۱۰۰درصدی نرخ اظهارنامه‌ای بودیم. به همین دلیل است که میزان صادرات سال گذشته استان بر اساس اظهارنامه‌ها، با میزان واقعی منطبق نبوده که این موضوع متأثر از نرخ‌گذاری‌های سال‌های گذشته در دولت دهم بوده است.رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان درباره افزایش تناژی صادرات استان نیز گفت: امسال در گروه کالاهای سنگین مانند سیمان، شاهد افزایش بالایی بودیم، به همین دلیل رشد تناژ صادرات داشتیم. البته باید توجه داشت صادرات استان به لحاظ کلی و واقعی افزایش داشته است اما امسال شاهد نزدیک شدن صادرات واقعی با میزان صادرات اظهارنامه‌ای هستیم.
یک سوال جدی
بر اساس آن چه در حال نمایان شدن است، صادرات ۲.۲ میلیارد دلاری استان در سال گذشته با چالش جدی روبه رو خواهد شد. علاوه بر آن اگر فراتر از استان به موضوع نگاه کنیم و آمارهای کشوری در حوزه صادرات طی سال های قبل ارزیابی شود، این سؤال جدی پیش می‌آید که چه کسانی از آمارهای غیرواقعی این عرصه سود برده اند؟ به نظر می‌رسد واقعی شدن اظهارنامه‌های صادراتی  در آمار صادرات استان و کشور در پایان سال ۹۸  نکات زیادی به همراه خواهد داشت.
عمده ترین کالاها و مقصدهای صادراتی
بر اساس اعلام گمرکات استان، عمده‌ترین کالاهای صادراتی استان در چهار ماه ابتدایی سال ۹۸، به ترتیب مربوط به زعفران در بسته‌بندی‌های بیش از ۳۰ گرم، سایر روغن های سبک و فراورده‌ها به‌جز بنزین، سایر فراورده‌های غیر مذکور و روغن‌های قیری و سیب تازه بوده است.جهانخواه درباره عمده‌ترین مقصدهای صادرات استان نیز گفت: افغانستان، عراق، ترکمنستان و ازبکستان به ترتیب عمده‌ترین مقاصد کالاهای صادراتی استان در چهار ماه گذشته بوده‌اند. همچنین سهم صادرات چمدانی در این مدت حدود شش میلیون و ۶۷۰ هزار دلار و سهم بازارچه‌های مرزی باجگیران و دوغارون حدود ۱۴ میلیون و ۲۸۰ هزار دلار بوده است.
کارنامه وارداتی ها
همچنین عمده‌ترین واردات استان در چهار ماه اول امسال کالاهایی مانند پنبه حلاجی نشده، کلروپتاسیم، ابریشم خام و لوبیای چیتی بوده است. بیشتر واردات استان نیز از کشورهای ازبکستان، ترکیه، امارات متحده عربی و چین انجام‌شده است. ناظر گمرکات استان بابیان این که در چهار ماه اول امسال معادل ۱۱۸ میلیون دلار واردات به استان انجام‌شده است، افزود: تراز تجاری استان در چهارماه نخست امسال مثبت ۴۱۹ میلیارد تومان بوده است.