هشدار قاطع همتی به برخی بانک ها

تصمیماتی قاطع در خصوص تخلفات برای اعطای وام، درصدهای سهامداری و حاکمیت شرکتی بانک ها در راه است

رئیس کل بانک مرکزی درباره تخطی از مقررات بانکی به ویژه در سه زمینه مشخص به بانک ها هشدار داد. هشداری که وضعیت فعلی آمارهای عملکرد برخی بانک ها نشان می دهد چه مقدار در این زمینه مشکل وجود دارد.
عبدالناصر همتی در یادداشت اینستاگرامی خود، تصریح کرده است: بانک ها توجه کنند که دوره تخطی برخی از آن ها، از مقررات ابلاغی و برخی نسبت ها، به ویژه درصدهای سهامداری، اجرای حاکمیت شرکتی، اعطای برخی وام های خاص، به خصوص به اشخاص و شرکت های مرتبط و… به سرآمده است. وی یادآور شده است که بانک ها باید درچارچوب برنامه های بانک مرکزی برای اصلاح نظام بانکی، دستورالعمل ها و تصمیمات جدی و قاطعی را که در بانک مرکزی گرفته شده و به آن ها ابلاغ خواهد شد، با جدیت تمام پیگیری و اجرا کنند.
در نظام بانکی فعلی کشور، ضعف در حاکمیت شرکتی بانک ها به شفاف نبودن، کارایی عملکرد پایین بانک ها، تخصیص غیرکارای منابع، نبود مدیریت ریسک کارآمد، حسابرسی غیر اثربخش، انتصابات غیر تخصصی در بین مدیران بانکی، تامین نشدن حقوق سپرده گذاران و دیگر ذی نفعان منجر شده است.
با این همه اشاره های همتی به دو عارضه مهم ضعف حاکمیت شرکتی بانک ها قابل توجه است. هشدار وی در وهله اول متوجه سهامداری بانک هاست. در گزارشی که مرکز پژوهش های مجلس در سال ۹۵ منتشر کرده، در حالی استانداردهای موجود بر رعایت سقف ۵ درصد سهام بانک برای اشخاص حقیقی و ۱۰ درصد سهام برای اشخاص حقوقی تاکید دارد که در سه بانک به طور نمونه این حدود رعایت نشده است. بر اساس اطلاعات مالی سال ۹۳، مشاهده شده است که در بانک های  قوامین،سینا و شهر این نسبت ها رعایت نشده بود.
هشدار بعدی رئیس کل بانک مرکزی نیز ناظر به اعطای برخی وام های خاص، به خصوص به اشخاص و شرکت های مرتبط بانک هاست. در این زمینه نیز گزارش مرکز پژوهش های مجلس از چالش ها و آسیب های کلان ضعف حاکمیت شرکتی بانک ها در ایران حاکی از این است که در سال های بررسی شده ، حجم زیادی از تسهیلات برخی بانک ها، به تسهیلات کلان یا اشخاص مرتبط تخصیص داده شده است. این گزارش تصریح می کند: طبق آیین نامه تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط، حداکثر خالص مجموع تسهیلات و تعهدات به اشخاص مرتبط بانک ها نباید از ۲۵ درصد مجموع سرمایه پرداخت شده و اندوخته موسسه اعتباری تجاوز کند. در حالی که بر اساس آمار بانک مرکزی در سال ۹۲، بانک های خصوصی در صدر رعایت نکردن این موضوع بوده اند و میزان انحراف این بانک ها از حدود آیین نامه مربوط، ۶۵ درصد بوده است. در این سال میانگین نسبت تعهدات و تسهیلات به شرکت های وابسته در شبکه بانکی حدود ۳۹ درصد بوده که آن هم از سقف آیین نامه مذکور بالاتر است. در خور ذکر است، در هفته های اخیر نیز تجارت نیوز، آماری در این زمینه مربوط به بانک پاسارگاد منتشر کرده است که نشان می دهد در پایان سال مالی ۹۷،  ۷۹ درصد کل تسهیلات و تعهدات کلان این بانک به هشت هلدینگ یا زیرمجموعه این بانک رسیده است. همچنین دیگر دریافت‌کنندگان تسهیلات کلان این بانک نیز روابط مدیریتی- مالکیتی با بانک مذکور داشته اند و به ‌نوعی می‌توان گفت تسهیلات و تعهدات کلان بانک پاسارگاد عمدتاً به شرکت‌های زیرمجموعه و…پرداخت شده است.