مقاومت طرفدارن اقتصاد کبکی در برابراقتصاد مقاومتی

محمد حسین روشنک رئیس کانون کارآفرینان خراسان رضوی

تاریخ مزیت اقتصاد ایران را برپایه کشاورزی ، صنایع کشاورزی ،دام و طیور ، روستایی ،تجارت های کوچک بین کشورهای منطقه ، صنایع دستی ، صنایع کوچک و متوسط و کارگاهی ،معدن کاری ، گردشگری و زیارت ، ساختمان ، اصناف و…که میتوانسته اساس تحقق اقتصاد مقاومتی باشد معرفی کرده ،
مقام معظم رهبری نیز تحقق اقتصاد مقاومتی را در مزیت های اقتصاد بومی ایران میدانند چرا که صنایع وابسته چون خودرو سازی که با یک اخم کوچک ترامپ قلدور همه رشته های خط تولیدش به هم میریزد نمیتواند اقتصاد مقاومتی ایجاد کند، در مورد عامل یا عواملی که اهمیت مزیت های اقتصادی کشور را به حاشیه رانده ، روستاها را از سکونت خالی ، صنایع دستی فراموش ، تولیدات کارگاهی را غیر اقتصادی ، کشاورزی را فدای درد بی آبی (قابل درمان ) ، صنایع کوچک و متوسط را بدون صدا و حامی ، تجارت های محلی (غیر قابل تحریم خارجی ) را نابود کرده است ، تحقیق و تحلیلی ارائه نشده و نمیشود.
من و قلم که خود را اقتصادان و تحلیلگر اقتصادی نمیدانیم و فقط در پنجاه سال گذشته اندک مطالعاتی داشته و تجاربی در اقتصاد کسب کرده ایم در چند یاداشت تلاش خواهیم کرد با نگاهی به شرایط امروز و چهل ساله گذشته فضای کسب و کار ایران دلیل به حاشیه رفتن مزیت های اقتصاد کشور و جایگزینی آن با اقتصاد وارداتی غربی ، ژاپنی و بخصوص کره ای ، به مقدار اندک درک خود بررسی و به علاقمندان که با تکیه بر مزیت ها و داشته های ایرانی به دنبال اقتصاد مقاومتی هستند تقدیم کنیم.
درسال های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بخصوص درسال های دفاع مقدس که دلسوزان ایران اسلامی ، کار و کسب خود را فدای دفاع از این سرزمین می کردند طرفداران داخلی و کوچ کرده از خارج به برکت پیروزی انقلاب اسلامی در اقتصاد ایران ظهور کردند که مزیت های بومی اقتصاد کشور را به راه رفتن کلاغ تشبیه و اقتصاد بنگاه داری بزرگ صنعتی بویژه خودرو سازی ژاپن و کره را راه رفتن کبک میدانستند، این گروه تلاش و پیگیری فراوان کردند تا با تبلیغ و ترویج تجربه اقتصاد ژاپن ‌‌و کره بخصوص در حوزه خودرو سازی «البته از نوع مونتاژ »» فضای کسب کار های سنتی ایران با یک تاریخ تجربه را تغییر دهند ، متاسفانه خشکسالی و بی آبی کشور به نیز توجیه خوبی برای سیاست های کنارگذاشتن اقتصاد بومی ایران و پذیرش الگوی وارداتی اقتصاد صنعتی خودرو سازی کمک بزرگی کرد.
تلاش نوگرایان اقتصادی که با برگشت تحصیل کرده های خارجی دوران جنگ تقویت نیز شده بود حاصلی بجز تخریب تجارب فضای کسب کار بومی ، نابودی سکونت گاه های روستایی با کوچ روستائیان برای کار در کارخانه های مونتاژ خودرو نتیجه ای نداشت و بارها با شکست مواجه شد ، اما صاحبان تفکر دوری از اقتصاد مقاوم بومی که خود ذینفع زنده نگهداشت سیاست غلط بنگاه داری بزرگ از نوعی که کبکی بوده و هستند دست از برنامه های تخریب اقتصاد کشور برنداشته و برنمیدارند، این گروه به تدریج آنقدر در اقتصاد ایران نفوذ و قدرت پیدا کرده اندکه میتوانند افراد مشخصی را برای انجام ماموریت های مورد نظر خود به وزارت و.. برسانند و از او بخواهم با تمام توان برای تحقق رسیدن به راه رفتن کبکی کره ای و ژاپنی در اقتصادکشور تلاش کند .
افراد این تفکر که نه از وارثان خیامی که از تعمیر کاری به خودرو سازی رسیده بود بلکه بعضا از کیف به دستان فرنگ برگشته ، آچار ، انبر ، داس ، چکش ، اره ، تیشه بیل و کلنگ و…ندیده بوده و هستند ‌ و خود را تولید کننده و بنگاه دار بزرگ صنعتی موفق معرفی و جایگاه اقتصادانی برای خود تعریف و به تدریج از آنچنان قدرت و نفوذی برخوردار شدند که هر وزیری را میخواستند و یا بخواهند از کار برکنار و شخصی که به اهدافشان نزدیک باشد را جایگزین و با بهره گیری از اختیارات جایگاه مسئولیتی وی بخش های دیگر اقتصاد کشور بخصوص در حوزه های کشاورزی ، روستای ، صنایع کوچک و متوسط که باب میل شان نیست را از صحنه فعالیت اقتصادی خارج کرده و می‌کنند. صاحبان کم تعداد اما پرقدرت و پر صدا که الگوی خود را اقتصاد کبکی کره و ژاپن در زمینه بنگاه داری بزرگ مانند خودرو سازی و صنایع وابسته میدانند با رسانه های مکتوب و فضای مجازی وسیعی در اختیار دارند آنچنان در فضای کسب و کار و مسئولین اجرایی و قانون گذاری کشور نفوذ پیدا کرده اند که توانسته و میتوانند برای حوزه های دیگر اقتصاد ایران از جمله صنایع کوچک و متوسط ، کشاورزی و صنایع وابسته ، دام و طیور ، تجارت ، عمران و ساختمان ، اصناف ، تعاونی ، گردشگری و .. .تعیین تکلیف و آنها را به حاشیه برانند.

افرادی از این تفکر در سخنرانی ها و نوشته ها و جلسات شعار نه به صنایع و کسب و کار های پراکنده ، کوچک و متوسط ، روستایی و …را بگونه ای با صدای بلند فریاد میزنند که هیچ فردی از بخش خصوصی واقعی را یارای مقابله با آنها و دفاع از کسب و کارهای گسترده لیکن کوچک و متوسط نیست ،طرفداران سمبُل صنعت اصلا اقتصاد مقاومتی که برپایه مزیت های بومی و بنگاه های کوچک و متوسط و تجارت های تجربی و منطقه ای غیر وابسته و یا کم وابسته به غرب ، ژاپن و کره استوار است را قبول نداشته و به تمسخر میگیرند ، اینان مثلث اقتصادی درحال پیگیری خراسان رضوی که در راستای رسیدن به اقتصاد مقاومتی پایه ریزی شده است را نیز یک بازی کلاغی بیشتر نمیدانند .

قلم که سال ها قبل در کتاب طنز مناظره خودرو و تخم مرغ به بخشی از تخریب سیاست ها صنعت کبکی خودرو محور در برابر اقتصاد بومی کلاغی کشاورزی ، روستای ، دستی ، کارگاهی ، صنایع کوچک و متوسط ایران پرداخته است ، در یادداشت های بعدی به تاثیر تخریبی دست آورد های طرفداران راه رفتن کبکی در اقتصاد خواهد پرداخت ، در این نوشتار به ناموفق بودن سیاست های راه رفتن کبکی با وجود تخریب های وسیع اقتصاد کلاغی ایران طی سال های طولانی اشاره می کند تا مشخص شود فقط اقتصاد سنتی و بومی کلاغی تضعیف شده توانسته در مقابل تحریم ها ترامپ مقاومت کند و اقتصاد غیربومی کبکی با وجود برخورداری از حمایت بی شمار نتوانسته ضعف های خود را مخفی کند لذا با شروع دور جدید تحریم های کسترده ترامپی تولید کنندگان کوچک و متوسط در تمام حوزه های اقتصاد بومی توانسته اند تولیدات خود را زیر قیمت جهانی به بازار داخل عرضه و اگر اجازه صادرات داشته باشند می توانند در بازار جهانی جایگاهی خوبی داشته باشند ضمن اینکه اگر درصد کمی از بودجه های هزینه شده برای بنگاه های خودرو سازی در حوزه اقتصاد بومی هزینه میشد تا آب مورد نیاز کشاورزی را تامین و از تجارب و امکانات کشاورزی هلند ، ژاپن و کره بهره ببرند میتوانستند در شرایط تحریم ارز مورد نیاز کشور را با صادرات به کشورهای منطقه تامین کنند ،در مقابل تولیدات بنگاه های مورد حمایت اقتصاد وارداتی سمبُل صنعت با وجود بهرمندی از ممنوعیت واردات خودروهای خارجی و تعرفه چهارصددرصد قادرنبوده و نیست به تعهدات پیش فروش خود عمل کنند.

۷ تیر ۹۸