بار گران بر دوش کارگران

فاصله بین دستمزد و معیشت کارگر در مشهد چقدر است؟

هزینه سبد معیشتی کارگران نسبت به مدت مشابه پارسال حدود ۲میلیون تومان افزایش یافته است

درحالی که در اسفند سال گذشته کمیته دستمزد شورای عالی کار هزینه سبد معیشت برای یک خانوار ۳/۳نفره را ۴میلیون و۹۴۰هزار تومان اعلام کرده بود، امسال این کمیته هزینه ماهانه سبد معیشت کارگران را ۶میلیون و۸۹۵هزار تومان تعیین کرده است. بر این اساس در خوش بینانه ترین حالت ممکن، حداقل هزینه سبد معیشت برای یک خانوار ۳/۳نفره در یک سال گذشته، نزدیک به ۲میلیون تومان افزایش یافته است.
پیش از این نمایندگان کارگران در شورای عالی کار هزینه سبد معیشت کارگران را ۹میلیون تومان برآورد و اعلام کرده بودند که این رقم در کلان شهرهایی همچون تهران، مشهد و اصفهان به ۱۰میلیون تومان می رسد، این درحالی بود که کارفرمایان به رقم ۸میلیون تومان معتقد بودند که درنهایت در جلسه اعضای کمیته دستمزد پس از جمع بندی اعداد و ارقام، گزارش ها و جداول آماری، بر سر رقم ۶ میلیون و ۸۹۵ هزار تومان به توافق رسیدند.
رشد هزینه خانوار در مشهد
برای نشان دادن میزان رشد هزینه یک خانوار مشهدی می توان به ارقام جدید اعلام شده ازسوی مرکز آمار ایران استناد کرد. براساس اعلام این مرکز، تورم نقطه به نقطه کل خانوار خراسان رضوی در بهمن امسال در گروه خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات ۷۵درصد، در گروه پوشاک و کفش ۵/۶۵درصد، در گروه مسکن ۳/۱۶درصد، در گروه بهداشت ودرمان ۳/۳۱درصد، در حوزه حمل ونقل ۵/۴۸درصد، در گروه مبلمان و لوازم خانگی ۹/۷۳درصد و در حوزه تفریح و فرهنگ ۶/۵۵درصد بوده است.
نرخ تورم نقطه به نقطه خراسان رضوی در بهمن امسال ۵۲درصد اعلام شده است. باتوجه به حداقل سبد معیشت اعلام شده در اسفند سال گذشته(۴میلیون و۹۴۰هزار تومان)، برای واقعی شدن رقم یادشده، رقم سبد معیشت باید ۷میلیون و۵۰۸هزار تومان می شد. بر این اساس، اکنون رقم سبد معیشت اعلام شده، ۶۱۳هزار تومان با رقم واقعی فاصله دارد. حال اگر پیش بینی ها برای تورم ۳۵درصدی سال آینده محقق شود، سبد معیشت برای یک خانوار مشهدی در آخر سال۱۴۰۰ به ۱۰میلیون و۱۲۵هزار تومان می رسد. به عبارتی شکاف بین سبد معیشتی مصوب و واقعی در مشهد به رقم ۳میلیون و ۲۳۰هزار تومان خواهد رسید.
فشار تورم بردهک های کم درآمد
اکنون براساس قانون کار، یک کارگر با داشتن حداقل یک فرزند، ماهانه ۲میلیون و۸۰۰هزار تومان دریافتی دارد. برپایه آمار اعلام شده، درآمد ماهانه دهک سوم، ۲میلیون و۷۶۰هزار تومان و دهک چهارم ۳میلیون و ۳۶۵هزار تومان است. این ارقام نشان می دهد که کارگران با احتساب اضافه کار، بیشتر در این دو دهک قرار دارند؛ دهک هایی که جزو گروه های کم درآمد جامعه محسوب می شوند. نکته اینجاست که براساس گزارش جدید مرکز آمار ایران، در بهمن امسال میزان تورم نقطه به نقطه خوراکی ها و آشامیدنی ها برای دهک سوم و چهارم، به ترتیب ۲/۶۸درصد و ۱/۶۸درصد بوده است، این درحالی است که در همین ماه تورم خوراکی ها و آشامیدنی های دهک دهم( برخوردارترین) ۱/۶۵درصد بوده است. این رقم نشان می دهد که فشار تورم بر اقشار کارگری بیشتر از گروه های برخوردار است. درحالی برخوردارترین دهک جامعه، فشار تورمی کمتری را تحمل می کنند که درآمد ماهانه این دهک، دست کم ۱۰میلیون و۵۰۰هزار تومان برآورد شده است. به عبارتی این دهک برپایه کمترین برآورد ماهانه، ۷میلیون و۷۴۰هزار تومان بیشتر از اقشار کارگری درآمد دارد.
همچنین براساس بررسی های سازمان مدیریت وبرنامه ریزی، متوسط یارانه پنهان دهک دهم بیشتر از هفت برابر متوسط دریافتی دهک های کم برخوردار است. بررسی این ارقام نشان می دهد که هم اکنون بیشترین فشار تورم بر روی اقشار کارگری وارد می آید.
کوچ کارگران به حاشیه شهر
رئیس کانون هماهنگی شورای اسلامی خراسان رضوی در گفت وگو با شهرآرا، با بیان اینکه ۶میلیون و۸۹۵هزار تومان حداقل سبد معیشت درنظر گرفته شده است، می گوید: این سبد براساس حداقل های ضروری یک خانوار و با احتساب وضعیت اقتصادی کشور و تحریم ها درنظر گرفته شده است. این رقم به عنوان شروعی برای مذاکرات درنظر گرفته شده است و نمایندگان کارگری به خوبی می دانند که هزینه زندگی در کلان شهرهایی مانند مشهد بیشتر از رقم اعلام شده است. احسان سهرابی با بیان اینکه درکنار افزایش حداقل دستمزد باید تورم در کشور کنترل شود، می افزاید: افزایش حداقل حقوق اگر با مهار تورم همراه نباشد، شیرینی رشد حقوق فقط محدود به چند ماه می شو د و بلافاصله بعد از افزایش قیمت کالاها، این شیرینی به تلخی می گراید. به عنوان نمونه با وجود رشد حقوق در سال۹۹، اکنون میزان دریافتی کارگران فقط ۳۸درصد هزینه زندگی آن ها را تأمین می کند.
وی با بیان اینکه هم اکنون بخش زیادی از کارگران در مشهد اجاره نشین هستند، می گوید: رشد هزینه مسکن سبب شده است که کارگران زیادی به حاشیه شهر کوچ کنند؛ البته اکنون نیز هزینه اجاره در همین حاشیه شهر نسبت به میزان درآمد یک کارگر، رقم بزرگی است. سهرابی با بیان اینکه کارگران شرایط کارفرماها را درک می کنند، می گوید: باتوجه به شیوع کرونا انتظار داریم که دولت در بهبود معیشت کارگران نقش فعال تری را ایفا کند. به عنوان نمونه تخفیف های بیمه ای و مالیاتی را به شرط رشد حقوق بیشتر برای کارفرماها درنظر بگیرد. همچنین درنظر گرفتن سبد معیشتی به منظور تأمین حداقل کالری یک خانوار، کمترین کاری است که دولت می تواند برای کارگران انجام دهد.